سالناما مشەختی - کوچی

سالناما مشەختی - کوچی یان یا هەیڤی :

ئەڤ سالنامە پشت بەستنئ دکەتە سەر هەیڤئ بو دیار کرنا هەیڤئن خوو ، کو پئک دهئـت ژ ١٢ هەیڤان د سالەکئ دا کو دگەهیتە ٣٥٤ یان ٣٥٥ روژان د سالەکئ دا ، و موسلمان بتایبەتی بکاردئینن بو دەست نیشان کرنا هەیڤا رەمەزانئ و هەیڤئن مەحەرەم ، و هەیڤا حەجئ و جەژنان ، و دانا زەکاتئ ،

هندەك ژ وەلاتئن ئیسلامی وەکی (مەغرب و سعودیە ) ب سالناما خو یا سەرەکی دانن و پشت بەستنئ ب وئ دکەن د کاروبارئن دەولەتئ دا و دنڤیسانئن فەرمی دا ، 

مئژویا وئ :

 خەلیفئ موسلمانان عومەرێ کورێ خەتابی ئەڤ سالنامە یا دانای لدیف وئ سالا پئغەمبەرێ مە موحەمد سلاڤئن خودێ لسەر بن هیجرەت کری ئانکو مشەخت بوی ژ مەکەهئ بو باژئرئ مەدینئ ، ل ١٢ ربیع الاول سالا ١ مشەختی ل بەرامبەر ٢١ هەیڤا یازدە ل سالا ٦٢٢ زاینی ، و ئەڤە ئەگەرێ سەرەکی یئ بناڤ کرنا وئ یە ، بەلئ ئەگەرئ سەرەکی بو دانانا سالناما ( القمري ) یان یا مشەختی دزڤریتە ڤە بو گوتنا خودایئ  : مەزن د قورئانا پیروز دا دەمئ دببئژیت

(إِنَّ عِدَّةَ ٱلشُّهُورِ عِندَ ٱللَّهِ ٱثۡنَا عَشَرَ شَهۡرًا فِی كِتَـٰبِ ٱللَّهِ یَوۡمَ خَلَقَ ٱلسَّمَـٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ مِنۡهَاۤ أَرۡبَعَةٌ حُرُمٌۚ ذَٰلِكَ ٱلدِّینُ ٱلۡقَیِّمُۚ فَلَا تَظۡلِمُوا۟ فِیهِنَّ أَنفُسَكُمۡۚ وَقَـٰتِلُوا۟ ٱلۡمُشۡرِكِینَ كَاۤفَّةً كَمَا یُقَـٰتِلُونَكُمۡ كَاۤفَّةًۚ وَٱعۡلَمُوۤا۟ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُتَّقِینَ)

[سورة التوبة 36]

و هەر چار هەیڤئن موحەرەم یئن سالناما قەمری یان  مشەختی نە ، ئەوژی : هەیڤا رجب ، ذو القعدة ، و ذو الحجة ، محرم ، و ژ هینگی وەرە موسلمانا ژبلی ڤئ سالنامئ کار ب چ سالنامئن دی نەدکر ، 

هەیڤئن سالناما مشەختی : 

هەیڤا ئک -ٓ موحەرەم

هەیڤا دوو - صفر 

هەیڤا سئ - ربيع الاول

هەیڤا چار - ربیع الاخر

هەیڤا پئنج - جمادی الاولی

هەیڤا شەش - جمادی الاخرة

هەیڤا حەفت - رجب - هەیڤا موحەرەم

هەیڤا هەشت - شعبان

هەیڤا نەهـ - رمضـان - هەیڤا روژیا

هەیڤا دەهـ - شوال - جەژنا رەمەزانئ یا تئدا

هەیڤا یازدە - ذو القعدة - هەیڤا موحەرەم

هەیڤا دوانزدە - ذو الحجة - هەیڤا موحەرەم و حەج ژی یا تئدا و هەروەسا جەژنا قوربانئ ژی یا تئدا ،

admin : rebas zebari