پێزانین لسەر نوژداریا ددانا

پێزانین لسەر نوژداریا ددانان

نوژداریا ددانا :

نوژداریا ددانا دهێتە هەژمارتن وەک تایەک ژ تایێن نوژداریێ، یێ کو گرنگیێ ب نەساخیێن دەڤی و پدیێ و دێمی و لغاڤا و هەمی شانێن ب وانڤە گرێدای و دەوروبەرا. نوژداریا ددانان د مێژویا کەڤن دا هاتیە زانین؛ کو کەڤنترین کارێ نوژداریا ددانان بو (14) هزار سالان ڤەدگەرێت، ل بریتانیا، ددانەک هاتە ڤەدیتن کو هاتیە سپیکرن برێکا بەرێن ( سوان)، هه روەسا چەندین خواندنان بەلگە دیارکرینە کو کارێ نوژداریا ددانان ( 7000) سالان بەری زاینی هەبویە ل وەلاتێ ( سند) د کەڤندا، جهه کێ تایبەت ب چارەسەریا ددانان هاتیە ڤەدیتن ل ( مهر غاره)، چەندین ئامیرێن کەڤن تێدا هاتینە ڤەدیتن وەکی (کڤانێ کیرکرنێ)، هه روسا کەڤنترین کریارا پرکرنا ددانان ل ( سلوڤینیا) هاتیە ڤەدیتن ڤەدگەریتەڤە بو پتر ژ (6500) سالان کو شەمایا هنگڤینی تێدا هاتیە بکارئینان وەک پرکەر بو ددانی.

نشتەگەریێن ددانان :

کومەلەکن ژ کارێن نوژداری چارەسەریا ئاریشێن ددانان و لغاڤێ برێکا رێکخستنا ددانان و شانێن دەوروبەر بێکەکا پێشەسازی و ژ جورێن وێ یێن بەربەلاڤ دیاردکەین:

- کێشانا ددانان برێکا نشتەگەریێ

( Surgical or transalveolar extraction ) : کو ددان برێکا نشتەکەریێ دهێتە کێشان لدەمێ دشیاندا نەبیت برێکێن بەرنیاس بهێتە کێشان، ددان تێدا هاتیە ڤەشارتن دناف هەستی دا وەکی ددانە عەقلی، یان هه بونا خواراتیەکێ د رهێن ددانی دا، یان لدەمێ شکەستنا ددانی و مانا رهێن وی.

- نشتەگەریێن کاکلک و رهێن ددانی بو چەند بەشا دهێته جوداکرن وەکی:

* برینا کاکلکا ددانی؛ ئەڤ کارە دهێتە ئەنجامدان بەری پرکرنا ددانی برێکا ڤەکرنا ژورێن کاکلکێ و دەرێخستنا تێکچونێن ڤەگر.

* راکرنا کاکلکا ددانی؛ ب ڤێ کریارێ کاکلکا ددانێ هه ودای بتمامی رادکەن ب ئارمانجا کێمکرنا ئێشانێ.

* راکرنا رهێن ددانی؛ ب ڤێ کریارێ رادبن ب راکرنا رهێن هه ودای یێن ددانی و نخافتنا وی ب رێکا کراسکرنێ بشێوەکێ تمام.

* نیشتەگەریێن چاککرنێ؛ رادبن ب راکرنا رزیبونێ و کێشانا دەمارە راگەهاندنا ددانی.

* چاندنا ددانان.

- نشتەگەریێن پدیێ( periodontal surgicals): ئەو ژی نشتەگەریەکە بو پدیێ دهێتە ئەنجامدان ب مەرەما چاک کرنا پدیێ و راستکرنا وێ یان ب مەرەمێن جوانکاریێ دهێنە ئەنجامدان، یان بو چارەسەرکرنا نەساخیێن بدیێ، ژ وان ژی :

* جوانکاریا پدیێ.

* برینا پدیێ ئەگەر مەزنبونەکا زێدە تێدا رویدا.

* چارەسەرکرنا لاوازبونا پدیێ.

- نشتەگەریێن بەری بەدەلڤەکرنێ( pre-prosthetic surgicals): ئەڤ نشتەگەریە بو لغاڤا و شانێن دەوروبەر دهێتە ئەنجامدان ب ئارمانجا پێشوازیکرنا بەدەلێن ددانان وەکی؛ تەخمێن ددانا یێن تمام یان بەشی یان ژی موکوم یان لڤوک.

نوژداریا ددانا بو زاروکا :

ئەو ژی تایەکە ژ تایێن نوژداریا ددانان، رادبیت ب خواندن و چارەسەرکرنا ددانێن زاروکان بشێوەکێ تایبەت ژ دەمێ ژدایکبونا وان هه تاکو زیێ وان دبیتە (36) هه یڤ، ئارمانج ژێ ئەوە پاراستنا ساخلەمیا دەڤی برێکا بەرنامێن رەوشەنبیری و پارێزەر دهێنە دانان بو زاروکان و دایک و بابا، یاکو تایبەتە ب رێکێن چارەسەریێ و خوپاراستن ژ دیارترین ئاریشێن ددانان د ڤی ژیی دا، ئەڤ تایێ نوژداریا ددانان ل دەسپێکێن چەرخێ بیستێ و زێدە گرنگی پێ هاته دان لدەمێ دیاربونا ئاریشێن ددانان لدەف زاروکان.