وزا گەردونی و ناڤەکی

وزا گەردونی و ناڤەکی

وزا گەردونی و ناڤەکی لدویف تێگەهێن فەلسەفی و باوەرپێکرنان ئێکە ژ دیاردێن سروشتی کو ژ گەردونی دهێتە وەرگرتن، و چ جێگری نینن چونکی یا ڤەشارتیە و چ شێوێن دیارکری نینن و ژناف ناچیت و ژ چنەییێ پەیدا نابیت، بەلێ پا ژ شێوەکێ بو شێوەکێ دی دهێتە گوهورین، و چالکبون و ژیانێ دەت، و ئەو شێوەکە ژ چالکبونێ کو ب ئامیرێن پیڤانێ یێن بەرنیاس ناهێتە پیڤان، بەلکو ب ئامیرەکێ تایبەت دهێتە پیڤان ناڤێ وی (بەندول) ە، و لدوڤ زڤرینا وی هێزا وزێ دهێتە پیڤان کو دهێتە دابەشکرن بو وزا پوزەتیڤ و وزا نێگەتیڤ، چونکی ئەڤ وزە پشتبەستنێ ب هێزا باوەر پێکرنێ و گوهدانێ دکەت، دهێتە بکارئێنان د هونەرێن شەری و نوژداریێ دا، کارتێکرنەکا مەزن یا هه ی لسەر ژیان و ساخلەمیێ لسەر رێرەوا ژیانێ، هێزا ناڤەکی یا تاکە کەسی دەربرینا هه ست، و هزرا وی، و ئەڤرو زانستەکێ تایبەتێ هه ی بناڤێ ( زانستێ وزێ)؟.

زانستێ وزێ ;

چونکی تێگەهێ وزێ تێگەهەکێ روحی یە، هه ر بەشەک وزا روحی لێ دانن لدویف باوەرپێکرنا و ێاهێنانێن ئەنجام دەن بو وەرگرتنا وزێ و دهێتە بناڤکرن ب ( تشی)،  و وزا (کی)، و وزا (برانا)، و لدەف موسلمانان ب ناڤێ ( بەرەکەت)، و هه ميان ئێک تێگەهێ 

هه ی ژ پاقژیا دل و دەرونی بو بلندكرنا ئاستێ وزێ د گیان و جەستەی دا، هه روەسا زانستێ وزێ گرنگی دایە ب رێکێن وەرگرتنا وزێ و سیستەمێن فەلسەفی بکارئیناینە و رێکێن جوراوجور بو وەرگرتنا وزێ، و چەندین سیستەمێن جیهانی یێن هه ین بو چاوانیا وەرگرتنا وزێ و شروڤەکرنا وزێ، ژوان ژی : 

1- سیستەمێ مایکروبایوتێک: ئەوژی ئێکە ژ سیستەمێن فەلسەفی و هزری بو گەردون و ژیانێ، گرنگیەکا مەزن ب هه فسەنگیا ساخلەمیا دەرونی و سیستەمێ خوارنێ، و ئەڤە سیستەمەکێ خوارنێ یێ تایبەت بخوڤە دگریت بو پاراستنا ساخله میا مروڤی و گیانێ وی و  وزا وی یا ناڤەکی.

2- راهێنانێن ریکی: هونەرەکە ژ هونەرێن یابانی کو راهێنان دهێنە کرن بو وەرگرتنا وزێ و راهێنانێن ئاراستەکرنا وزێ د لەشی دا برێکا هزرکرنێ و ل ژینگەهه کا گونجای و بێدەنگ دا، ئەو ژی برێکا خو گونجاندنا دەرونێ مروڤی دگەل جەستەی و بەلافکرنا وزا گەردونی ب نەرماتی برێکا وێ. 

3-  راهێنانێن تشی کونگ: ئێکە ژ راهێنانێن چینی بو وەرگرتنا وزێ، پالپشتیێ ب وەرگرتنا وزێ دکەت و بەلاڤبونا وێ دلەشی دا، چەندین خول دهێنە دانان ب چەندین ئاستان، و د هه ر ئاستەکێ دا راهێنانێن تایبەت وەردگرن و ئەڤ راهێنانە دەست پێ دکەن ب خواندنا جەستەێ بێ کێش و گونجاندنێ، و لدویف تێگەهشتنا راهێنەرا  پشتی هەژمارەکا راهێنانان لەشێ مروڤی ساخلەم دبیت و روحانی تر دبیت و هزر روتنر.

 ئەنجامدان د زانستێ وزێ دا ;

د زانستێ وزێ دا هه ژمارەکا مەزن ژ بکارئینانا یێن هه ین بو وزا گەردونی و ناڤەکی د چەندین بەش و لایەنان دا و بکارئینانێن روژانە یێن وزا گەردونی و ژ وان بەشان یێن وزە تێدا دهێتە بکارئینان :

- ئەنجامدانێن گرێدای ب فەلسەفێ ڤە: بکارئینانێ وزێ یێن فەلسەفی دهێنە هه ژمارتن ئێک ژ باوەرپێکرنێن بەربەلاڤ، کو وزا هاوسەنگ د لەشی دا ئەگەرێ چارەسەریا وی یە، و ژ وان بکارئینانان  چارەسەریا نوژداری برێکا ریکی و چارەسەریا برانا و ئیورفیدا و دانانا دەزیان. 

- ئەنجامدانێن گرێدای ب شیانێن بێ سنور: هندەک ز سیستەمان پشتبەستنێ ب وزا گەردونی و ناڤەکی دکەن وەک شیانێن بێ سنور، و راهێنان لسه ر دهێنه کرن و دیارکرن، و ژ وان شیانان ژی رێڤەچون لسەر پەلا، و خواندنا هزرا، و لڤینا مادان بێ دەستکاری و ژدیرڤە.

- ئەنجامدانێن جێگیر یێن گنوس: ئەوژی ڕێکە ژ ئەنجامدانێن وەرگرتنا زانینێ ژ ژێدەرێن خوداون ندی، و دهێتە هه ژمارتن ب ئێک ژ جورێن هزرکرن و ئیلهامێ.

هه روەسا هەژمارەکا مەز یا ئەنجامدانان یێن هه ین وه کی ڤان یێن سەری هاتینە هه ژمارتن و دهێنە ئەنجامدان برێکا خولان و سیستەمێن دیارکری و گونجاندنا وزا گەردونی و ناڤەکی.