تەپا پێی
تەپاپئ یان توپانئ :
تەپاپئ ژ گرنگترین جورئ وەرزشئ یە د جیهانا نوی دا ، دوو یانە دئ ل بەرامبەر ئک یاریئ کەن داکو ئک سەربکەڤیت لسەر یادی دڤئت ئەو پتر گولا بکەت ، و هەر یانەك پئک دهئت ژ ١١ یاریزانان ،
مئژویا نە دیار :
هەتا نوکە یا دیار نینە کا بو جارا ئکئ ئکەم جار ل کیش وەلاتی یاریا تەپاپئ هاتیە ئەنجام دان ، بەلئ هندەك ژئدەرئن مژویئ دەنە دیار کرن کو هندەک وەلات ل دەست پئکئ دهئن بو ئەنجام دانا ڤئ یاریئ بو جارا ئکئ ئەوژی : مسر و یونان و چین و بریتانیا ، مئژویا تەپاپئ ل مسرئ دزڤریتە ڤە بەری ٣٠٠٠ هزار سالان دەمئ کو یاریزانان یاری ب چەرم و پیستئ بەرخ و گیانەوەران دکر ، کو وئنەگرئن مسرئ وئنا وان یاریزانا ل سەر پەرستگەهـ و جهئن شینوارئن مسرئ هاتینە دیتن ، و چینیا ژی بەری ٢٥٠٠ هزار سالا بەری زاینی ئەڤ یاریە یا کری و ناڤئ وئ کربو ( تشو چوو ) و هەروەسا مئژو نڤیسئن یونانی هیرومیس د نڤئسینئن خودا بەحسئ ئەڤئ یاریئ دکەت کو سەرباز و سەرکردئن وان ئەڤ یاریە دکر بو بهئز کەفتنا لەشئ وان ، بەلئ پا ژبەر کو چ بەلگەیئن پشت راستکری نینن ئەم نزانین کیژ ژڤان وەلاتان ئکەم وەلات بو ئەڤ یاریە کری ،
بەلئ پا ل بریتانیا ئکەم یانا تەپاپئ هاتیە دامەزراندن ناڤئ وئ کو ناڤئ وئ "شیفئلد یونایتد" کو ل سالا ١٨٥٧ هاتە دامەزراندن و هەتا نوکە ژی هەر یا مای و ناڤئ وئژئ وەکی خویە ، بریتانیا ب وەلاتئ دایکا تەپاپئ یا ناڤدارە ، بەلئ دەمئ دەست پئکئ ئەڤ یاریە دەرکەفتی ژلایئ دەست هەلات دارئن بریتانیا ڤە دژایەتیا وان هاتە کرن ، ب تایبەتی پاشا ئیدوارد پاشیئ ئنگلتەرا کو فەرمان دا هەر کەسئ ئەڤئ یاریئ بکەت دڤئت بهئتە دادگەهـ کرن ، بەلئ پشتی هینگی هەر ل بریتانیا دەستکاریا یاسایئن تەپاپئ هاتنە کرن ب مەبەستا پئشڤەبرنا یاریئ ، بو نمونە ل سالا ١٨٦٢زاینی ل قوتابخانا پئرمینگهامل ئنگەلتەرا دەستکاریا یاسایئن تەپاپئ هاتنە کرن ژ لایئ چالز ترینگ ، و ل سالا ١٨٦٩ زاینی یاسایەك دەرکەفت کو نابیت دیاریئ دا دەست خو ل تەپئ بدەن یان ب دەستی بگرن ،
دەمێ یارێ :
یاری ل دوو گئما پئک دهئت و هەر گئمەك ٤٥ خولەکن
بئهنڤەدانەك بتنئ یا هەی دیاریئ دا ئەوژی دناڤەبەرا گئمئ ئکئ و یئ دوویئ دایە کو ژ ١٥ خولەکان پئکدهـئت ،
یاسایئن یاریا تەپاپئ :
هەتا نووکە ١٧ یاسایئن سەرەکی یئن هەی بو یاریا تەپاپئ،
یاسایئن دەست پئکئ :
١ - ناچئبیت یاریزان دەستئ خو ل تەپئ بدەت ب حەزا خو ، و بتئ بو گولپارئزی درستە تەپئ بدەستی بگریت ئەوژی د جهـئ خودا ،
٢ - ناچئبیت یاریزان یاریزانەکئ دی پالدەت یان ملئ خو لئ بدەت و بکەڤیت ل وی دەمی دئ بیتە خەلەتی و دئ هئتە سزا دان ،
٣ - سزایئن یاریئ ب وو کارتا پئک دهئت ، کارتەکا سور و کارتەکا زەر ، ئەگەر یاریزانی دوو کارتئن زەر د ئک یاری دا وەرگرتن ئکسەر دئ دادوەرئ یاریئ کارتا سور ژی دەتئ و دئ یاریزان ژ یاریئ دەرکەڤیت ، و بو دادوەری درستە ل هەر ریدانەکا چئبیت کارتا سور بدەتە یاریزانی ئەگەر چ کارتئن زەر ژی نەبن ،
٤ - ئەگەر تەپە ژ یاریزانئن یانا دی چو ژدەرڤە ل وی دەمی دئ تەپئ دەنەف یانا دی ،
٥ - دەمئ گول لسەر یانا بەرامبەر دهئتە کرن د تەپئ بەنە نیڤا یاریگەهئ ڤە و ئەوئن گول سەر هاتیە کرن دئ یاریئ دەست پئکئنەڤە دگەل فیرکا دادوەری ،
و هەروەسا دادوەرئن ل پشت خەتئ ژی دڤئت ئاگەهداری ئەڤئ چەندئ بن ،
٦ - ناچئبیت یاریزان خو نەرازی بکەت لسەر بریارئن دادوەری د یاریگەهئ دا و بو دادوەری درستە ئەوان ب کارتا سور و زەر سزا بدەت ،
٧ - ناچئبیت یاریزانی چ تشتل پئیئ وی بن ئان لبەر لەشئ وی بن کو ببیتە ئەگەر بریندارکرنا یاریزانان ،
٨ - ل دوماهیئ ب فیرکا دادوەری دئ یاری بدوماهیئ هئت وپشی هینگی چ تشت ناهئنە تومار کرن ، بەلئ بو دادوەری درستە ل پشتی یاری بدوماهیك دهئتمد یاریەگەهئ دا کارتا سور و زەر بینیتە دەر ئەگەر ریدانەك چئبو
٩ - دنوکەدا دەمئ یاری ل نیڤا یاریگەهئ دەست پدکەح دڤئت یاریزانەکئ تنئ دەست پئ بکەت و نیڤا یارگەهئ بشکئینیت ،
١٠ - ئەڤ یاسایە بو یارگەهئن ١١ یاریزانی و ٦ یاریزانی دهئنە جئبەجئکرن ،
١١ - ئەگەر راهئنە و یاریزانئن یەدەك ئاخفتنەکا نە گونجای گوت دادوەرئ لسەر خەتئ ماف یئ هەی دادوەرئ دناف یاریگەهئ دا ئاگەهدار بکەت داکو وان سزا بدەت ،
دادوەرئن یاریئ :
دیاریا تەپاپئ دا ب شئوەکئ گشتی ژ ٤ دادوەران پئک دهئت ،
یانە :
یانە یان تیم پئکدهئت ژ : سەروك یانە ، یاریزان ، راهئنەر ، هاریکارئ راهئنەری پزیشك ، کاپتنئ تیمئ
یاریزان :
د تەپاپئی دا ١١ یاریزان یاریئ دکەن د هەر تیمەکئ دا ، پئکدهئن ژ ، گولپارئز ، پاڕئزڤان ، ناڤەند ، هرئشبەر ، و بتنئ بو گولپارئزی درستە تەپئ بدەست بگریت ئەوژی ل جهئ خو ، و دیاریئ دا بو هەر تیمەکئ درستە بتنئ سئ گورانکاریا ئەنجام بدەت ،
خەلەتیئن یاریزانا :
خەلەتیئن یاریزانا گەلەکن ژوانژی :
گرتنا یاریزانی یان کئشانا جلوبەرگئن ویو
لئدانا یاریزانان ب دەستی یا ب پئی
ناچئبیت یاریزان دناف یاریگەهئ دا جلوبەزگئن خو ژبەر خو بکەت ئەگەر نە دئ هئتە سزا دان ب کارتئ ژلایئ دادوەری ڤە ،
نەرازیبون ل بریارئن دادوەری
بئ رەوشتی وەکی تف کرن ،
یاریگەها تەپاپئ
درئژیا یارگەهئ ١٢٠ مەترە ، و پانیا وئ ٩٠ مەترە ، و دشئت دناڤبەرا ٩٠-٤٥ مەتران ژی بیت ،
درئژیا گولئ ٧ مەترە و بلندیا گولئ ٢ مەترە
ل جهئ لئدانا سزای هەتا گولئ ١٨ مەترە ،
گرنگترین خولئن تەپاپئ :
کاسا جیهانی
کاسا جیهانیا یانا
یاریت ئالومپیات
خولا یانئت بهئز یئن ئەوروپا - چامپیونسلیگ
admin | rebas zebari
بوچونا خو لسەر بابەتی بدە