گرنگترین رویدان د مێژویێ دا
گرنگترین ریدان مێژویێدا :
مێژویا مروڤایەتی گەلەک ریدان تومارکرینە ئەڤێن سەر مروڤایەتیێدا هاتین ژ روژا خودایێ مەزن ئادەم سلاڤ لێ بن ئاڤراندی هەتا ئەڤرو،گرنکیا ریدانا ئەڤێن چێبوین دمێژوێدا هندەک ژوان نەگەلەک گرنگ بوون و کارتێکرن ل بەرێخودانا مروڤایەتیێ نە کرینە،و هندەک ژی نەکو بەس ریدان یوون و دبورین بەلکی هاتینە تومارکرن دمێژویێدا دەستنیشانکرنا ریدانێن گرنک ێن مێژویی جێوازی هەیە ژمللەتەکی بۆ مللەتەکێ دی،بونموونە ئەم وەک موسلمان دبینین کو هنارتنا پێغەمبەری سلاف لێ بن 611میلادی گرنکترین ریدانە دمێژویێدا ریدای،چنکی پێغەمبەر سلاف لێ بن هاتیە دانامەیەکێ بگەهینیت کو وەک روناهیێیە بو مروڤایەتیێ.
ئەو رویدانێن چێبوین بەری میلادی :
ئەگەر ئەم کورتیا هندەک بابەتان بەحس دمێژویێدا بکەین ئەو ژی :
ــ ئێکبونا فیرعەونی ژ (مینا)باژێرێ نیل و ئاڤاکرنا پایتەختێ (منف)دماوێ ناڤبەرا "3100ــ2891"دا.
ــ شاهێ بابلی حەمورابی کومەکا یاسایان دەرێخستینە کو دمێژوێدا بەرنیاسن ودهێنە نیاسین ب یاسایێن حەمورابی دماوێ ناڤبەرا"1792ــ1750".
ــ گرتیبونا بابلی یا یەهودی ژ باژێرێ فلسطینێ هەتا باژێرێ دناڤبەرا هەردوو دەریان دا لسەر دەستێ شاهێ بابلی (نبوخذ)و سەرکەڤتن ئینا لسالا "587"بەری میلادی.
ــ ئاڤاکرنا ئمبراتوریا یونانی لسالا "509"میلادی.
ــ دەستهەلاتا شاهێ یونانی الٲسكندر المقدوني،کو دەست بسەر روژهەلاتێدا گرت،و ژناڤبرنا (الفرس وعد) کو ژمەزنترین رێبەرێن لەشکەری بوو، ئەڤە ژی لسالا"356"میلادی.
ــ ژدایک بوونا پێغەمبەر عیسا سلاف لێ بن کو دهێتە هژمارتن ئێک ژپێغەمبەرێن مللەتێ اسرائیلی،کو گەلەک نەخوشی وخیانەت لسەر دەستێ مللەتێ خودیت،هەتا خودایێ مەزن بلندکری و بریە دەف خو و ژ خاپاندنا وان رزگارکر.
رویدانێن مێژویی ئەوێن رویداین پشتی میلادی
ــ ژدایک بوونا پێغەمبەرێ دلوڤانیێ دیاری بوو بۆ مروڤایەتیێ پێغەمەر محمد سلاف لێ بن "571"میلادی .
ــ کوچکرنا پێغەمبەری سلاڤ لێ بن بۆ مدینە المنورة سالا "622"میلادی کو ئێکەم ناڤوکا دەولەتا ئیسلامی ئاڤاکریە.
ــ ئاڤاکرنا دەولەتا الٲمویة سالا "662"میلادی.
ــ رویداناشەرێ بەدر یێ مەزن سالا"624" کو دهێتە هژمارتن ئێکەم سەرکەڤتنا مسلمانان سەر کافران.
ــ ئاڤاکرنا دەولەتا عەباسی سالا"750"میلادی.
ــ رێڤەبەرێ موسلمانان صلاح الدین الٲيوبی صەلیبیان ژناڤ دبەت لشەرێ حطین، و ئازادکرنا( بیت المقدس)ژ دەستێن صەلیبیان لسالا "1187"میلادی.
ــ ڤەکرنا القسطنطينيە لسەر دەستێ سولتانێ عوسمانی محمد الفاتح لسالا "1453"زاینی .
ــ دەسپێکرنا شەرێ جیهانیێ ئێکێ لسالا "1914"میلادی.
ــ دەسپێکرنا شەرێ جیهانیێ دووێ لسالا"1939" زاینی .
بوچونا خو لسەر بابەتی بدە