یانەیا ریال مەدرید
ریال مەدرید :
یانا شاهانە یا مەدرید یا تەپا پێی (ب زمانێ ئیسپانی: Real Madrid Club de Fútbol) کو ب ناڤێ ریال مەدرید دهێتە نیاسین، یانەیەکا تەپا پێی یا پرۆفیشناڵا ئیسپانی یە ل 6ی مارسا 1902ێ هاتیە دامەزراندن، بارەگایێ وێ ل پایتەختێ ئیسپانیا، مەدریدێ یە. د خولا ئیسپانی دا یاریێ دکەت و هاتیە هەلبژارتن وەک باشترین یانەیا تەپا پێی ل سەدێ بیستێ، و 36 جاران خولا ئیسپانی بريە (ژمارەکا پێڤانەیی)، و بیست جاران کاسا شاهێ ئیسپانیا و ژمارەکا پێڤانەیی تۆمارکریە ب بدەستڤەئینانا 15 نازناڤان د خولا یانە پاڵەوانێن ئەوروپا دا. هەروەسا ئێک ژ ئەندامێن G-14 بوو بۆ یانەیێن پێشەنگ ل ئەوروپا، یا کو نها هاتیە هەلوەشاندن و کۆمەلا یانەیێن ئەوروپی جهێ وێ گرتی.
یانە ب هێز ل سەر گۆڕەپانا تەپا پێی یا ئەوروپی و ئیسپانی د ماوێ پەنجیێن سەدێ بیستێ دا دەرکەفت، و ل هەشتیێن هەمان سەدەی، ئەڤ یانە ئێک ژ باشترین تیمێن وەرزشی ل ئەوروپا هەبوو، کو ب ناڤێ "پێنجینا بازی" (ب زمانێ ئیسپانی: Quinta del Buitre) دهاتە نیاسین، ئەوا دوو جارێن لسەرئێک خولا ئەوروپی - کاسا ئێکەتیێ یا وی سەردەمی - و پێنج نازناڤێن خولا ئیسپانی بدەستڤەئیناین.
و جارەکێ کاسا ئیسپانیا، و سێ کاسێن سوپەر یێن ئیسپانی. ئێکە ژ سێ یانەیێن ئیسپانی یێن چ جاران ژ خولا پلە نایابا ئیسپانیا دانەکەفتین، ل گەل ئەتلەتیک بلباو و بەرشەلۆنا، هەروەسا ئێکە ژ یانەیێن خودان بەرفرهـترین بنکەیێ جەماوەری ل سەرانسەری جیهانێ. یانە ب ڕکابەرییا خوە یا دێرین ل گەل یانەیێن بەرشەلۆنا و ئەتلەتیکۆ مەدرید ژی بناڤ و دەنگە، ڕکابەرییا ئێکێ ب ناڤێ کلاسیکۆ (ب ئیسپانی: El Clásico)، و یا دووێ ب ناڤێ دێربییا مەدرید (ب ئیسپانی: El Derbi madrileño) دهێتە نیاسین.
تیم هەمی یاریێن خوو یێن فەرمی ل یاریگەها سانتیاگۆ بێرنابیۆ ل پایتەختێ مەدرید دکەت. ئەڤ یانە ژ گەلەک یانەیێن دی ل سەرانسەری جیهانێ جودایە، ژ بەر کو خودانییا وێ بۆ ئەندامێن یانەیێ (socios) ڤەدگەڕیت، ئەوێن کو ب هەلبژارتنا سەرۆکەکی کو نوینەراتییا وان دکەت، کار و بارێن یانەیا خوە بڕێڤە دبەن، هەر ژ دامەزراندنا یانەیێ ل سالا 1902ێ. ل 23 کانوونا ئێکێ 2000، فیفایێ ئەڤ تیما ئیسپانی وەکو "باشترین یانەیا سەدێ بیستێ" هەلبژارت، پاشی ئێکەتییا ناڤدەولەتی یا مێژوو و ئامارێن تەپاپێ ل 11 گولانا 2010ێ وەکی باشترین یانەیا ئەورۆپی ل چەرخێ بیستێ هەلبژارت. یانەیێ ل سالا 2004ێ میدالیایا شایستەبوونێ ژ فیفایێ وەرگرت، هەروەسا ئێکەتییا ناڤدەولەتی یا ناڤبری ڕیال مەدرید وەکو باشترین یانەیا جیهانێ ل سالا 2015ێ هەلبژارت کر. ئەوا تێدا لیستا یانەیێن خولا ئەورۆپا یا تەپاپێ ژی هەروەسا ئاماژە پێدای .
ریال مەدرید مەزنترین یانەیە ژ لایێ هەژمارا جەماوەری ڤە، لدیڤ ڤەکۆلینەکا زانکۆیا هارڤارد ل سالا ٢٠٠٧. هەروەسا نوکە دەولەمەندترین یانە دهێتە هژمارتن ل جیهانێ لدیڤ بودجەیا سالانە، و بلندترین یانەیە ژ لایێ بهایی ڤە، کو بهایێ وێ ب نێزیکی ١.٤ ملیار یۆرۆ دهێتە تخمینکرن، و داهاتەکێ زۆر د سالا ٢٠١١ دا بدەستڤە ئینایە، کو ب نێزیکی ٤٣٨.٦ ملیۆن یۆرۆ هاتبوو تخمینکرن. داهاتێ یانەیێ لدیڤ لیستا دیلۆیت بۆ وەرزێ ٢٠١٤-٢٠١٥ گەهشتە ٥٧٧ ملیۆن یۆرۆ و د پلەیا ئێکێ دا بوو بۆ یانەیێن تەپاپێی. و ل سالا ٢٠١٥، کۆڤارا فۆربس بهایێ ڤێ یانەیێ ب نێزیکی ٣.٢٤ ملیار یۆرۆ تخمین کر، کو دبیتە ٣.٦٥ ملیار دۆلار، دگەل جێگیریا قازانجێن وێ یێن سالانە ل نێزیکی ٥٧٧ ملیۆن یۆرۆ.
![]() |
دپنج هەیڤێن دەست پێکێ دا زێدان شیا کاسا قارامانێت ئەوروپا یا ١١ بدەست ڤە بینیت بو ریال مەدرید |
سێ یانی یا دەورێ ابطال اوروبا یا زێدانی ( 2016 - 2018 ) :
ل رێکەفتی 4ێ کانوونا دووێ یا 2016ێ، هاتە ڕاگەهاندن کو زەینەدین زیدانی پۆستێ ڕاهێنەریا تیمێ وەرگرت، و ئەڤە ئێکەم پۆستێ وی یێ ڕاهێنەریێ بوو پشتی ب دوماهیک ئینانا کاروانێ خوە یێ یاریزانیێ (د تیمەکا پلە ئێک دا). زیدانی بەری هنگی وەک شیرەتکارێ کارلۆ ئەنچیلۆتی کار کربوو بەری هاتنا بینیتێزی، و ئەزموونەکا کورت یا ڕاهێنەریێ دگەل تیما ریال مەدرید کاستیا دەرباز کربوو. د ئێکەم یاریێن یانەیێ دا ل ژێر سەرپەرشتیا زیدانی، وان ب ئەنجامێ 5-0 ل یانەیا دیپۆرتیڤۆ لاکۆرۆنیا بر، ل رۆژا 9ێ کانوونا دووێ یا 2016ێ. و ل 28ێ گولانێ، یانەیێ بۆ جارا یازدێ نازناڤێ خولا یانەیێن پاڵەوانێن ئەوروپا بدەستڤە ئینا، دەمێ کریستیانۆ ڕۆناڵدۆی گۆلا سەرکەفتنێ ب لێدانەکا پەنەلتیان تۆمارکری، ل دژی ئەتلەتیکۆ مەدرید.
و ل وەرزێ ل پەی، 2016-2017، تیمێ دەستپێکا خوە ب برنا نازناڤێ جاما سوپەرا ئەوروپی ل سەر حسابا هەڤوەلاتیێ خوە سێڤیلیایێ ب ئەنجامێ 3-2 پشتی دەمێ زێدەکری کر. پاشی تیمێ ل دوماهیا سالا 2017ێ نازناڤێ جاما جیهانی یێ یانەیان ل سەر تیما کاشیما ئەنتلەرزی یا ژاپۆنی ب چار گۆلان بەرامبەر دوو گۆلان پشتی دەمێ زێدەکری بدەستڤە ئینا، و نیڤا ئێکێ یا وەرزێ بێی هیچ شکەستنەک د هەمی پێشبڕکیان دا ب دوماهیک ئینا، دا کو زیدان وی ڕیکۆردی بشکێنیت یێ ب ناڤێ هۆلەندی لیۆ بینهاکەر تۆمارکری وەک پترین ڕاهێنەرێ کو تۆمارا خوە بێی شکەستن پاراستی د دیرۆکا ریال مەدرید دا، کو گەهشتیە 34 یاریێن ل دویڤ ئێک ژ ئوکتۆبەرا 1988ێ حەتا نیسانا 1989ێ) کو یێ فەرەنسی ل دەهێ کانوونا ئێکێ یا 2016ێ شکاند ب سەرکەفتنا لسەر یانا دیپۆرتیڤۆ لاکۆرۆنیا د خولێ دا، و ژمارا خۆ د مۆندیالا یانەیان دا بهێزتر کر و گەهاندە 37 یاریان، و سالا 2016ێ ب سێ نازناڤێن کیشوەرى ب دوماهی ئینا: خولا یانە پاڵەوانێن ئەورۆپا، کاسا سوپەرا ئەورۆپی و کاسا جیهانیا یانەیان، و د رێزبەندیا خولێ دا ب جوداهیا چار خالان ژ نێزیکترین ڕکابەر ل پێشیێ بوو، و تۆمارەکا نایاب کو د درێژاهیا سالەکا تمام دا بتنێ دوو خوسارەتی تێدا بوون، دا کو زیدان سالا خۆ یا ئێکێ دگەل تیمێ ب سەرکەفتنەکا مەزن ب دوماهی بینیت.
و دگەل دەستپێکا 2017ێ، تیم خۆ بۆ ڕووبرووبوونا یانا ئیشبیلیایێ، دووەما خولێ، ئامادە دکر کو د چار یاریێن خۆ یێن ئێکێ یێن سالێ دا سێ جاران دێ یارى کەن، دوو ژ وان ل یاریگەها ڕامۆن سانچێز پیزخوان ل ئیشبیلیایێ بوون. د یارییا خۆ یا ئێکێ یا سالێ دا، ڕیالێ لسەر ئیشبیلیایێ د چۆنا قۆناغا هەشتێ یا کاسا شاهێ ئسپانیا دا ب ئەنجامێ 3-0 سەرکەفت، پاشی د خولێ دا ب ئەنجامێ 5-0 لسەر گرانادایێ سەرکەفت دا کو هەڤڕکییا ژمارا پێڤایی یا ئسپانی بکەت د هژمارا یاریێن لدووڤ ئێک بێ خوسارەتی د هەمی پێشبڕکییان دا، کو لسەر ناڤێ ڕکابەرێ وان بەرشەلۆنا ب 39 یارییان تۆمارکری بوو (ئەو زنجیرا ڕیالێ ب خۆ دگەل زیدانی ل نیسانا 2016ێ ڕاوەستاندی)، پاشی ڕیالێ ئەو ژمارە شکاند ب وەکهەڤبوونا دگەل ئیشبیلیایێ د یارییا زڤڕینێ یا کاسا شاهی دا د یارییەکا ب حەماس دا کو ب ئەنجامێ 3-3 ب دوماهی هات. داکو بگەهیتە یارییا چلان ل دیڤ ئێک، و یانا ئیشبیلیایێ ب خۆ ئەو ژ بهێزکرنا ژمارێ بێبار کر پشتی ل خولا ئیسپانی ب ئەنجامێ ٢-١ د خۆلەکێن داویێ دا سەرکەفتی.
و پشتی کش و ڤەکشەکێ د پشکا دویێ یا خولێ دا، تیمێ داوی یاریا خۆ ڕۆژا ٢١ێ گولانا ٢٠١٧ێ دژی یانا مەلەگا کر، کو بتنێ ئێک خال بۆ سەرکەفتنا فەرمی ب نازناڤێ لیگایێ کێم بوو. ستێرێ وێ کریستیانو ڕۆنالدوی شییا گۆلەکا زوی تۆمار بکەت، پاشی کەریم بێنزیمای د نیڤا دویێ دا گۆلەک تۆمار کر و ڕیال مەدرید شییا بۆ جارا ٣٣ د دیرۆکا خۆ دا (ڕیکورد) و بۆ ئێکەم جار ژ ٥ وەرزان ڤە، ب تایبەتی ژ وەرزی ٢٠١١-٢٠١٢، نازناڤی ب دەستڤە بینیت.
و پشتی وێ ب کێمتر ژ دوو حەفتییان، «ڕیالا زێدانی» نازناڤێ خولا یانەیێن پاڵەوانێن ئەورووپا بۆ خەزینەیێن خۆ زێدە کر پشتی د یارییا دوماهیێ دا ب ئەنجامێ ٤-١ ل یانا یوڤێنتوس یا ئیتالی سەرکەفتی (ڕۆنالدوی دوو گۆل، گۆلەک ژی بۆ کاسیمێرۆی و ئێک مارکۆ ئەسێنسیۆی)، و ب ڤێ چەندێ تیما زێدانی پشتی بتنێ ماوێ وەرزەک و نیڤان دا چەندین ژمارەیێن پێڤایی شکاندن. دگەل دەستپێکا وەرزی ٢٠١٧-٢٠١٨، تیمێ لسەر هەمان ئاستی بەردەوام بوو یێ وەرزی بوری پێ ب دوماهیک ئینای و شیا ناسناڤێ جامی سوپەرێ ئەوروپی ٢٠١٧ ژبەر مانچێستەر یونایتد ب دەستخوڤە بینیت ب گۆلێن کاسیمیروی و ئیسکوی. و ل دوماهییا وەرزى، تیم بوو خودانا ناسناڤێ چامپیۆنزلیگێ بۆ جارا سیێزدێ د مێژوویێ دا و جارا سێیێ لدیڤ ئێک (ڕیکوردەکا نوی).
ل ٣١ێ گولانێ، بتنێ پێنج ڕۆژان پشتی برنا چامپیۆنزلیگێ، زێدانی دەست ژ کار کێشانا خۆ وەک ڕاهێنەرێ ڕیال مەدرید ڕاگەهاند، و ئاماژە دا کو یانە "پێتڤی ب گوهۆرینێ یە" وەک ئەگەرەکێ لۆجیکی بۆ چۆنا خۆ. ل ١٢ێ حزەیرانێ، ڕیال مەدرید جولێن لۆپێتێگی، ڕاهێنەرێ هەلبژارتیێ ئیسپانیا، وەک ڕاهێنەرێ خۆ یێ نوی دەستنیشان کر. هاتە ڕاگەهاندن کو دێ ب فەرمی بیتە ڕاهێنەر پشتی جامی جیهانی ٢٠١٨، لێ ئێکەتییا تەپا پێ یا ئیسپانی لۆپێتێگی ژ کاری دەرێخست، و ئاماژە دا کو وی دگەل یانەیێ دانوستاندن کرینە بێی کو ئاگەهداریا وان بکەت.
![]() |
لوگویێ یانەیێ سالا 1902 |
![]() |
لوگویێ یانەیێ سالا 1908 |
![]() |
لوگویێ یانەیێ سالا 1920 |
![]() |
لوگویێ یانەیێ سالا 1931 |
![]() |
لوگویێ یانەیێ سالا 2001 |
بوچونا خو لسەر بابەتی بدە