یوروپا لیگ

 

خولا ئەورۆپا یان لیگا ئەورۆپا (ب ئینگلیزی: UEFA Europa League) یان وەکی بەرێ دهاتە نیاسین ب ناڤێ کاسا ئێکەتییا ئەورۆپا (ب ئینگلیزی: UEFA Cup)، پێشبڕکێکە بۆ یانەیێن ئەورۆپی کو ل سالا ١٩٧١ ژ لایێ ئێکەتییا تەپا پێ یا ئەورۆپا ڤە هاتییە دامەزراندن. ئەڤە دویەم گرنگترین پاڵەوانیەتییا تەپا پێ یە بۆ یانەیێن ئەورۆپی پشتی خولا یانەیێن پاڵەوانێن ئەورۆپا. ئەڤ پاڵەوانیەتییە درێژەپێدانا کاسا ئێکەتییا ئەورۆپا یە، و گوهۆڕینا ناڤی ژبەر مەرەمێن بازرگانی بوو. لێ ئەڤ پاڵەوانیەتییە هەر هەمان کاسا پێشانگەهانە کو ل سالا ١٩٧١ هاتبوو هەلوەشاندن. و خولا ئەورۆپا جهێ وێ گرت، هەرچەندە کاسا پێشانگەهان بنەمایێ دامەزراندنا خولا ئەورۆپا بوو، لێ ئێکەتییا تەپا پێ یا ئەورۆپا دانپێدانێ پێ ناکەت، و ژبەر هندێ ناچیتە دناڤ لیستا نازناڤێن یانەیان دا.

چەندین گوهۆڕینێن دی ژی د مێژوویا پاڵەوانیەتییێ دا ڕوویدان، ل سالا ١٩٩٩، پاڵەوانیەتییا کاسا براوەیێن کاسان یا ئەورۆپی (کو پاڵەوانێن کاسێن ناڤخۆیی کوم دکرن) هاتە هەلوەشاندن و دگەل کاسا ئێکەتییا ئەورۆپا هاتە ئێکخستن. و ل وەرزێ ٢٠٠٤-٢٠٠٥ قۆناغا کومەلان بەری قۆناغا دەرکرنێ هاتە زێدەکرن. جارەکا دی ئەڤە دووبارە بوو لێ ڤێ جارێ دگەل پاڵەوانیەتییا کاسا ئینتەرتۆتۆ، کو ل سالا ٢٠٠٩ دگەل کاسا ئێکەتییا ئەورۆپا هاتە ئێکخستن، و ب ڤێ چەندێ هەردوو پاڵەوانیەتییێن کاسا ئێکەتییا ئەورۆپا و کاسا ئینتەرتۆتۆ و کاسا براوەیێن کاسان د ئێک پاڵەوانیەتییێ دا هاتنە کومکرن و ناڤێ وێ بوو خولا ئەورۆپا. ئەنجامێ وان گوهۆڕینێن بنەڕەتی، گوهۆڕینێن مەزن د سیستەمێ پاڵەوانیەتییێ و سیستەمێ کومەلان دا پەیدا بوون، دا کو شێوێ خوە یێ نوکە وەربگریت. هەروەسا، ئێکەتییا تەپا پێ یا ئەورۆپا، سیستەمەک پەسەند کر کو ژ وەرزێ ٢٠١٥-٢٠١٦ یێ خولا ئەورۆپا دەست پێ دکەت کو ڕێكێ بدەتە براوەیێ نازناڤێ پاڵەوانیەتییێ کو ڕاستەوخۆ پشکداریێ د خولا یانەیێن پاڵەوانێن ئەورۆپا دا بکەت، ئەو ژی ب ڕێکا یاریا پاشکۆیێ د پاڵاوتنێن پاڵەوانیەتییێ دا، یان پشکداریکرنا ڕاستەوخۆ د قۆناغا کومەلان دا ئەگەر هەمان یانەیا براوە ژ خولا ناڤخۆیی سەرکەفتی بیت بۆ پاڵەوانیەتییێ.

یانە لدیڤ ئەنجامێن خوە د پاڵەوانیەتییێن نیشتیمانی و پێشبڕکێیێن کاسێ دا پشکداریێ د ڤێ پێشبڕکێیێ دا دکەن. د سیستەمێ ئێکێ یێ پاڵەوانیەتییێ دا کو بۆ ماوێ ٢٥ سالێن دەستپێکێ بەردەوام بوو، یاریا داویێ ژ دوو یاریان پێک دهات (چوون و هاتن)، لێ ل سالا ١٩٩٨ سیستەم هاتە گوهۆڕین و یاریا داویێ ل یاریگەهەکا بێلایەن کو ژ لایێ ئێکەتییا تەپا پێ یا ئەورۆپا ڤە دهاتە دەستنیشانکرن، هاتە کرن. جهێ ئاماژەپێکرنێ یە کو ئێکەم تیمێ نازناڤێ پاڵەوانیەتییێ ب سیستەمێ کەڤن ب دەستڤە ئینای یانەیا توتنهام هوتسپێر یا ئینگلیزی بوو ل سالا ١٩٧٢ دەمێ ب سەر ڕکابەرێ خوە وولڤەرهامپتۆن واندەرز ب ئەنجامێ ٣-٢ د هەردوو یاریان دا سەرکەفتی. دەمێ ئێکەم تیمێ نازناڤێ پاڵەوانیەتییێ ب سیستەمێ نوو ب دەستڤە ئینای یانەیا ئینتەر میلان بوو کو ل سالا ١٩٩٨ ب سەر ڕکابەرێ خوە یانەیا لاتسیۆ یا ئیتالی ب ئەنجامێ ٣-٠ سەرکەفتی، د ئێکەم یارییا داویێ دا کو ل یاریگەهەکا بێلایەن هاتە کرن کو ئەو ژی یاریگەها پارک دێ پرێنس ل پاریسا پایتەختێ فرەنسا بوو.

د درێژاهییا مێژوویا پاڵەوانیەتییێ دا، ڕوویدایە کو هەردوو لایەنێن یاریا داویێ ژ هەمان وەلات بن، ئەڤە ١٠ جاران ڕوویدایە کو ب ڤی ڕەنگی دابەش بووینە: ئیتالیا (١٩٩٠، ١٩٩١، ١٩٩٥، و ١٩٩٨)، ئیسپانیا (٢٠٠٧ و ٢٠١٢)، ئینگلستان (١٩٧٢ و ٢٠١٩)، ئەلمانیا (١٩٨٠)، و پورتوگال (٢٠١١). ٢٧ یانەیێن جودا ژ ١١ وەلاتان نازناڤ ب دەستڤە ئینایە، بتنێ ١٢ یانەیان شیایە پتر ژ جارەکێ نازناڤی ببن. یانەیا سێڤیلیایا ئیسپانی زۆرترین یانەیە کو نازناڤێ پاڵەوانیەتییێ ب دەستڤە ئینایە ب ٧ نازناڤان. دەمێ یانەیێن ئیسپانی زۆرترین یانەنە کو پاڵەوانیەتی ب دەستڤە ئینایە ب ١٤ جاران، پاشی یانەیێن ئیتالی و یانەیێن ئینگلیزی کو هەر ئێکێ ٩ جاران نازناڤ ب دەستڤە ئینایە.

هەلگرێ نازناڤی یێ نوکە یانەیا توتنهام هوتسپێر یا ئینگلیزی یە پشتی سەرکەفتنا وێ ل سەر یانەیا مانچستەر یونایتد یا ئینگلیزی ب ئەنجامێ ١-٠ د یارییا کو ل یاریگەها سان مامێس ل بیلباو ل وەرزێ ٢٠٢٤-٢٠٢٥ کومکرین.

مێژوویا پاڵەوانیەتییێ

کاسا باژێرێن پێشانگەهان

ئەڤ پاڵەوانیەتییە ب چەند قۆناغێن ڕێکخستنێ دەرباز بوویە و هەر قۆناغەک ژ وان قۆناغان ناڤەکێ جودا هەبوو، ڕهـ و ڕیشالێن پێشبڕکێیێ بۆ سالا ١٩٥٥ ڤەدگەڕن و وی دەمی ناڤێ وێ پاڵەوانیەتییا کاسا پێشانگەهێن ئەورۆپی بوو (ل ئەورۆپا دانپێدان پێ نەهاتییە کرن) و ئەڤە داهێنانا سویسری ئێرنست ثومەن و ئیتالی ئۆتۆرینۆ باراسی و سەرۆکێ وی دەمی یێ ئێکەتییا تەپا پێ یا ئینگلیزی ستانلی ڕۆس بوو. پاڵەوانیەتی وەکی ناڤێ وێ دیار دکەت ل پەراوێزا پێشانگەهێن بازرگانی بۆ ڕیکلامکرنا وان دهاتە کرن، و لایەنێن یاریان تیم بوون کو نوونەراتییا وەلاتێن پشکدار د پێشانگەهێ دا دکرن و ژ ڤێرە پێشبڕکێیێ دەست پێ کر. ئێکەم وەشان ژ کاسا پێشانگەهێن ئەورۆپی د ناڤبەرا سالێن ١٩٥٥-١٩٥٨ دا هاتە کرن و ئێکەم پاڵەوانێ وێ یانەیا بەرشەلۆنا یا ئیسپانی بوو، دویەم پاڵەوانیەتی د ناڤبەرا ١٩٥٨-١٩٦٠ دا هاتە کرن و یانەیا بەرشەلۆنا پارێزگاری ل نازناڤێ خوە کر، پشتی وەرزێ دویێ پاڵەوانیەتی ب شێوەیەکێ سالانە هاتە ڕێکخستن حەتا کو ل سالا ١٩٧١ هاتە هەلوەشاندن.

کاسا ئێکەتییا ئەورۆپا

ل سالا ١٩٧١ پاڵەوانیەتییا کاسا پێشانگەهێن ئەورۆپی هاتە هەلوەشاندن دا کو کاسا ئێکەتییا ئەورۆپا جهێ وێ بگریت کو ژ لایێ ئێکەتییا تەپا پێ یا ئەورۆپا ڤە دهاتە ڕێکخستن، و ژ وەرزێ ١٩٧١/١٩٧٢ پاڵەوانیەتی بوو فەرمی، و سیستەمێ پاڵەوانیەتییێ و یاسا و مەرجێن پشکداریێ تێدا هاتنە گوهۆڕین، و یانەیا توتنهام یا ئینگلیزی ئێکەم پاڵەوانێ فەرمی یێ پاڵەوانیەتییێ بوو ل وەرزێ ١٩٧١/١٩٧٢.

و ل سالا ١٩٩٩ پاڵەوانیەتییا کاسا براوەیێن کاسان یا ئەورۆپی هاتە هەلوەشاندن دا کو دگەل کاسا ئێکەتییا ئەورۆپا بهێتە ئێکخستن، و ڕەوش بۆ ماوێ ١٠ سالان وەکی خوە ما.

خولا ئەورۆپا یا نوکە

ل سالا ٢٠٠٩ ئێکەتییا تەپا پێ یا ئەورۆپا گوهۆڕینێن بنەڕەتی د سیستەمێ پاڵەوانیەتییێ دا کرن، پاڵەوانیەتییا کاسا ئینتەرتۆتۆ کو یانەیێن ئێکەتییێن کو پلەیێن پاشکەفتی د ڕیزبەندیا ئەورۆپی دا هەین پشکداری تێدا دکر، هاتە هەلوەشاندن، و دگەل کاسا ئێکەتییا ئەورۆپا هاتە ئێکخستن، دا کو ناڤێ وێ ببیتە خولا ئەورۆپا، دگەل گوهۆڕینا گەلەک یاسا و مەرجان ژ وان زێدەکرنا قۆناغا کومەلان، و ب بەرفرەهکرنا بنەمایێ پشکداریێ؛ کو ١٦٠ تیمێن ئەورۆپی ژ ٥٣ وەلاتێن ئەورۆپی پشکداری تێدا دکەن.

رێباز فيصل